Dlaczego warto oszczędzać

Na system emerytalny w Polsce składają się trzy filary. Uczestnictwo osoby ubezpieczonej w dwóch pierwszych filarach jest obowiązkowe (od 2014 r. jest dobrowolność składkowania do OFE w ramach drugiego filaru). Uczestnictwo w trzecim filarze jest dobrowolne, ale warto skorzystać z tej możliwości. 

Co miesiąc pracodawca pobiera z Twojego wynagrodzenia składkę na ubezpieczenie emerytalne w wysokości 9,76% Twojego wynagrodzenia i drugie tyle finansuje ze środków własnych. W każdym miesiącu na Twoim koncie i subkoncie emerytalnym w ZUS (Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych)  zapisywana jest kwota, która stanowi 19,52% Twojego wynagrodzenia (jeśli składkujesz do OFE, to 2,92% Twojej składki emerytalnej trafia właśnie tam). Składki emerytalne figurują tam w formie zapisu księgowego. Fizycznie trafiają one do Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (FUS) – jest to „skarbonka” obsługiwana przez ZUS – i przeznaczane są na bieżącą wypłatę emerytur (tzw. system repartycyjny). 

Wysokość Twojej emerytury (tzw. emerytury z ZUS) zależeć będzie od wysokości składek na ubezpieczenie emerytalne, zgromadzonych Twoim na koncie i subkoncie w ZUS (w tym również tych przeniesionych z OFE) oraz średniego dalszego trwania życia, czyli liczby lat życia, jaka pozostanie Ci od momentu przejścia na emeryturę. Im krócej pracujesz, w związku z czym masz wpłacone mniej składek oraz im dłużej będziesz pobierać świadczenie z ZUS, tym będzie ono niższe.  

W świetle zachodzących zmian demograficznych (rosnąca liczba osób w wieku emerytalnym w stosunku do osób pracujących oraz zmiana proporcji między czasem aktywności zawodowej a okresem pobierania emerytury na korzyść tego ostatniego) należy oczekiwać, że mogą powstać trudności w zapewnieniu świadczeń emerytalnych ze składek wpływających na bieżąco od osób pracujących. Dziś statystycznie na jednego emeryta przypadają prawie 4 osoby w wieku produkcyjnym. Według prognoz, za 30 lat proporcja ta wyniesie tylko 1:2, a przyszli emeryci miesięcznie otrzymają średnio równowartość 30% ostatniego wynagrodzenia.  

Na szczęście o swoją emeryturę możemy zadbać sami. Nasz system emerytalny daje możliwość gromadzenia dodatkowych środków na cele emerytalne w ramach produktów, które oferuje trzeci filar. Są to: IKE (Indywidualne Konta Emerytalne), IKZE (Indywidualne Konta Zabezpieczenia Emerytalnego), PPE (Pracownicze Programy Emerytalne) i PPK (Pracownicze Plany Kapitałowe). IKE i IKZE to produkty, które dana osoba może założyć sama i sama finansuje tam wpłaty. Oba te produkty dają korzyści podatkowe. Natomiast PPK i PPE to programy w miejscu pracy, które zakłada pracodawca. To pracodawca zapisuje do nich pracowników (uczestnictwo w nich jest dobrowolne) i odprowadza za nich wpłaty. Istota PPK i PPE polega na tym, że do Twoich prywatnych oszczędności dokłada się Twój pracodawca, a w przypadku PPK oszczędzasz dodatkowo przy wsparciu państwa. 

Każdy z tych produktów umożliwia oszczędzanie na cele emerytalne (w przypadku PPK środki możesz wypłacić w dowolnym czasie), a ich kapitałowy charakter pozwala na pomnażanie wpłaconych kwot. Chociaż długoterminowe oszczędzanie nie jest łatwe, gdyż oznacza rezygnację z konsumpcji tu i teraz, to perspektywa polepszenia warunków życia w przyszłości powinna być wystarczającą zachętą. 

(jg)